19 Kasım 2019 Salı

AVOKADO FAYDALARI VE KULLANIM ŞEKLİ

Latince Adı: Persea Gratissima.

Bitki: Armut şeklinde meyvaları olan, kışın yapraklarını dökmeyen, 8-10 metre boyunda bir ağaçtır.

Yetiştiği Yerler: Sıcak iklim bitkisi olan avokado’nun anavatanı Amerika kıtası olarak bilinmektedir. Ülkemizde de Akdeniz bölgesinde, özellikle Adana, Alanya ve Antalya’da bahçelerde kültürü yapılmaktadır.

Kullanılışı: Avokado, kabuğu yeşil, içi yeşilimsi beyaz bir meyvadır. Gıda olarak tüketilebildiği gibi, suyla kaynatılmak suretiyle ilaç olarak da kullanılabilir.
Yaprakları kurutulup, suyla kaynatılarak içilir.

Meyva, yaprak ve odunlardan su buharı distilasyonu ile elde edilen uçucu yağ kozmetik sanayiinde yararlanılan bir üründür. Yeşilimsi renklidir.

İçindeki Maddeler: Meyvalarda A, D, E vitaminleri ve sabit bir yağ, avokado yağında ise oleik ve linoleik asit gibi doymamış yağ asitleri vardır. Yapraklarda tanen ve uçucu yağ bulunur. Uçucu yağda pinenler, cineol ve kâfur mevcuttur.

Tıbbî Etkiler: Yaprak ve meyvalar tansiyon düşürücü, yapraklar ise kabız yapıcı olarak kullanılır.

Avokado yağı cilt bakımında kullanılan kremlerin terkibine girer.

BALDIRAN OTUNUN FAYDALARI VE KULLANIM ŞEKLİ zehirli

Diğer İsimler: Ağuotu.

Latince Adı: Conium Maculatum.

Bitki: 1-2 metre boyunda, yaz aylarında beyaz çiçekler açan, koyu yeşil, dişli kenarlı yaprakları olan, esmer yeşil, meyvalara sahip bir bitkidir.

Yetiştiği Yerler: Yol ve tarla kenarlarında rastlanan bir bitkidir. Gölge ve rutubetli yerleri sever.

Bütün Avrupa’da ve Türkiye’de bulunur.

Tarihçe: Bâtıl inanışa göre çok zehirli olan baldıran bu sebeple cadıların en sevdiği bitkilerden biri idi. Onu kötü amaçlarında kullanmak üzere toplarlardı. Böylece Baldıran Rus ve Alman folklorunda şeytan bitkisi olarak bilinir.

Çok eski zamanlardan beri tanınmaktadır. M.Ö.4. yy’da, meşhur Yunan düşünürü Sokrates, zamanın yönetimi tarafından baldıran özü içerek intihar etmeye mahkûm edilmiş ve bu şekilde ölmüştür.

Kullanılışı: Meyvalar tamamen olgunlaştıktan sonra, çiçekli dalları ile birlikte toplanıp, kurutulur. Daha çok lapa haline getirilerek tüketilir.

İçindeki Maddeler: Organik asitler ve alkoloidler taşımaktadır. Alkaloidler conin, conicein, conhydrin olarak tes-bit edilmiştir.

Tıbbî Etkiler: Dahilen ağrı kesici, spazm çözücü ve teskin edici etkileri varsa da çok zehirli olduğu için tehlikelidir. 6 gr civarı öldürücüdür. Hareketi sağlayan sinirleri felç eder. Buna rağmen duyu sinirlerine fazla bir etkisi yoktur.

Haricen lapa ve merhem halinde romatizmal ağrıları dindirmek için tüketilmektedir. Ayrıca uyuz ve çıbanlarda da etkili olduğu bildirilmektedir. Dioscorides herpes hastalığında kullanmıştır.

BALLIBABA'NIN FAYDALARI VE KULLANIM ŞEKLİ

Latince Adı: Lamium Album (Beyaz Ballıbaba).

Lamium Galeobdolon (Sarı Ballıbaba).

Lamium Maculatum (Benekli Ballıbaba).

Lamium Purpureum (Kırmızı Balı-baba).

Bitki: 20-40 cm boyunda, yaz aylarında türüne göre değişik renkli çiçekler açan, nemli toprakları seven, çiçekleri tatlı lezzetli olduğundan ballıbaba adı verilen otsu bir çiçektir.

Yetiştiği Yerler: Avrupa, Balkanlar, Kuzey Amerika ve Türkiye’de bilhassa Marmara ile Karadeniz bölgesinin nemli topraklarında yetişmektedir. Yol, orman ve çit kenarlarında rastlanabilir.

Kullanılışı: Çiçekler, yazbaşında ilk açılmaya başladıkları zaman kurutulup, kullanılacağında suyla kaynatılıp içilir.

İçindeki Maddeler: Tanen, müsilaj, şekerler, uçucu yağ, saponin flavonol glikozidleri, histamin, tiramin ve metilamin içerir.

Tıbbî Etkiler: Kabız yapıcı ve hafif idrar yollarını temizleyici özelliği vardır. 20 gr. kurutulmuş ballıbaba 100 gr. su içinde kaynatılır ve bundan günde 3 bardak içilir.

Kanama durdurucu özelliklere sahip olduğu da söylenmekte ise de bu bilgi henüz yeterli kanıtlara sahip değildir.

Yine son zamanlarda ballıbabadan elde edilen ilaçlar hanımların bilhassa genç, zayıf bayanların vaginal akıntılarında kullanılmakta ve başarılı sonuçlar alınmaktadır. Tabii ki ilk şart herhangi bir tümör ihtimalini ekarte etmektir. Bir avuç dolusu taze çiçek bir çaydanlık kaynar suya atılarak 15 dk. kaynatılır. Tatlandırmak için biraz bal katılabilir. Aynı amaç için diğer bir seçenekte, aynı çayı yarım avuç ballıbaba yarım avuçta cıvan perçemi ile hazırlamaktır.

Yukarıda anlatmış olduğumuz karışımlar erkeklerde de prostat iltihaplarında yardımcı tedavi olarak rahatlama sağlayabilir.

BANOTU'NUN FAYDALARI VE KULLANIM ŞEKLİ

Diğer İsimler: Gavurhaşhaşı, Dağdağan, Batbatan.

Latince Adı: Hyoscyamus Niger.

Bitki: 30-8O cm boyunda, Mayıs-Eylül ayları arasında sarımsı renkli çiçekler açan, tüylü otsu bir bitkidir.

Yetiştiği Yerler: Kuzey hariç Avrupa’nın tamamına, Asya ve Kuzey Amerika’ya yayılmıştır. Türkiye’de Trakya, Karadeniz ve Ege kıyıları ile, Konya, Kayseri civarlarında bulunur. Harabelerde, yol ve çit kenarlarında rastlanır.

Tarihçe: Banotu yaprağı eski Yunanlılar ve Romalılar tarafından kullanılmaya başlanmış ve günümüze kadar da önemi giderek artmıştır.

1910’da meşhur katil Dr. Crippen, İngiltere’de karısını banotu ile zehirleyerek öldürmüştür.

Hayal gördürücü etkisi sebebiyle büyü ayinlerinde kullanılmıştır.

Kullanılışı: Banotu yaprakları, kökü ve tohumları kurutularak kullanılır. Yaprakları toplamak için en uygun zaman bitkinin çiçekli olduğu dönemdir. Çiçekler açmadan önce veya döküldükten sonra toplama tercih edilmez.

Haricen ağrı kesici olarak kullanılmak üzere yağlı ve vazelinli merhemleri yapılabilir.

İçindeki Maddeler: Önemi taşıdığı alkaloidlerden ileri gelmektedir. En fazla hyoscyamin olmak üzere Skopolamin ve atropin taşır.

Tıbbî Etkiler: Alkaloidier zehirli olduğundan dahilen kullanımı mutlaka doktor kontrolü altında olmalıdır. Zehirlenmede ilk belirtiler ağız, boğaz ve ciltte kuruluktur. Daha sonra çarpıntı ve gözbebeklerinin büyümesiyle ışıktan rahatsız olma durumu ortaya çıkar. Ağır zehirlenmelerde işeme ve dışkılarına zorluğu, solunum felci, kasılmalar hatta ölüm görülebilir.

Banotu alkaloidleri beyine etki ederek uyku ve uyuşukluk oluşturur. Yine sinirlere etki ile ağrı kesici rol oynar.

Bronş kaslarını gevşeterek nefes darlığını, özellikle astımlılarda önler. Mide ve barsak kaslarını da gevşeterek spazmları çözer ve kabızlığa sebep olur.

idrar yolları kaslarını da gevşettikleri için, idrar kesesi kapasitesi genişler ve işeme güçleşir. Bu etkiden çocukların gece işemelerini önlemek için faydalanılmaktadır.

Banotu ter, tükrük, mide ve bronş salgılarını arttırır.

Yaşlılığa bağlı titremelerde de etkilidir. Aynı etki mekanizması ile Parkinson hastalığında da faydalıdır.

Haricen de romatizmal ağrılar için uygulanabilir. Haricen uygulama için 50 gr. kuru banotu 1 It. suda kaynatılıp bu şekilde sürmek suretiyle kullanılır.

BARUT AĞACI'NIN FAYDALARI VE KULLANIM ŞEKLİ

Diğer İsimler: Erkek Akdiken. Latince Adı: Rhamnus Frangula. Bitki: 4-5 metre yükseklikte, yazın 6-10 mm çapında olgunları siyah renkli meyvaları olan bir ağaçtır.

Yetiştiği Yerler: Bütün Avrupa’da yetişen, nemli ormanları seven bir bitkidir. Yurdumuzda da kuzeyde özellikle Kuzeydoğu Anadolu’da yetişmektedir.

Kullanılışı: Yaz boyunca çiçekli olan bitkinin orta yaşlı dalları bu mevsimde 30’ar cm uzunluğunda kesilir. Kabuklar odun kısımlarından ayrılarak kurutulur. Taze kabuklar kusturucu ve tahriş edici olduklarından en az 1 senelik kabuklar kulanılmalıdır. Böylece kusturucu ve tahriş edici etken olan Frangularosid fermente olarak parçalanır.

İlaç yapmak için kabuklar toz haline getirilip, suyla kaynatılır.

İçindeki Maddeler: Tanen, sapo-nin, şekerler, acı madde ve Frangulin, glikofrangulin, frangulo-emodin gibi antrakinon türevleri barut ağacı kabuğunun içerdiği kimyasallardır.

Tıbbî Etkiler: Taze kabuklar tahriş edici olduklarından kusturucudur. Eski kabuklar ise taşıdıkları antrakinon türevleri sebebi ile kalın bağırsakta su emilimini engelleyerek müshil olarak tesir ederler. Müshil etkisinin alışkanlık yapması, sinamekiye göre daha zordur. Bu sebeple özellikle yaşlılarda görülen ve dışkılamama alışkanlığına bağlı, ancak müshil ilaç ile dışkılama yapılabilen vakalarda faydalı olacaktır. Bunun yanında tüm müshil ilaçlarda olduğu gibi 2-3 haftadan fazla kullanılmamalıdır.

Kurutulmuş kabukların tozları günde 3 kez 1'er gr. olarak veya 100 gr. kabuk 1 It suda kaynatılarak bu sudan günde 3 bardak içilir.

Daha kuvvetli müshil gereken vakalarda çeşitli bitkiler ile kombine edilebilir.

20 gr. taş anasonu tohumu 30 gr. nane yaprağı, 10 gr. sinameki 30 gr. barut ağacı kabuğu, veya hepsinden 25 gram olmak üzere papatya, rezene, sinameki ve barut ağacı kabuğu karıştırılır. Her 2 karışım da, 1 cezve kaynar suya 2 çaykaşığı atılarak 10 dk. kaynatılır. Her gece içirilir.

Barut ağacının taze meyvalarının suyu da 1 çay kaşığı dozunda faydalı olabilir.

BEŞPARMAKOTU'NUN FAYDALARI VE KULLANIM ŞEKLİ

Latince Adı: Potentilla Tormentilla Bitki: 30-50 cm uzunluğunda sarı çiçekli, parçalı yapraklı, otsu bir bitkidir.

Yetiştiği Yerler: Tüm Avrupa’da ormanlarda, dağlarda, kırlarda rahatlıkla rastlanabilir.

Kullanılışı: Bitkinin kökleri kurutularak, suyla kaynatıp ilaç haline getirilebilir.

İçindeki Maddeler: Tannik asid, tormentil kırmızısı pigmenti ve tormen-tillin glikozidi içerir.

Tıbbî Etkiler: Basit ishallere karşı oldukça faydalıdır. Kırmızı boya maddesinin ishale sebep olan mikroplara karşı etkili olduğu düşünülmektedir.

Haricen ise mayasıl ile ağız ve boğazın iltihabi hastalıklarında solusyon ve gargara olarak tannik asidin kan dolaşımını arttırıcı etkisinden faydalanılır.

100 gr. kuru kök tuzu 1 It suda kaynatılır ve bu su günde 3 bardak içilir. Haricen kullanım da aynı şekildedir.

BEYAZ ÇÖPLEME'NİN FAYDALARI VE KULLANIM ŞEKLİ

Latince Adı: Veratrum Album.

Bitki: Haziran-Ağustos aylarında yeşilimsi beyaz çiçekler açar. Yüksek yayla ve meralarda yetişir.

Yetiştiği Yerler: Orta ve Güney Avrupa dağları, Uzakdoğu da ülkemizde ise Doğu Karadeniz Bölgesi, Ziga-na dağları ve Toroslaroa mevcuttur.

Kullanılışı: Toprakaltı kısımları sonbaharda sökülür, suyla yıkanır, temizlenir ve gölgede kurutularak daha sonra kazınıp toz haline getirilir.

İçindeki Maddeler: Nişasta, şeker, reçine ve başlıcaları veratridin prove-ratrin A-B olan 20 kadar alkaloid içermektedir.

Tıbbî Etkiler: Beyaz çöpleme ülkemizde özellikle aksırtıcı özelliği sebebiyle nezledeki burun tıkanıklıklarını açmak üzere enfiye şeklinde kullanılır.

Beyaz çöpleme içindeki alkaloidler tıpta tansiyon düşürücü ilaç olarak kullanılır. (Veratrum alkaloidleri) Alkaloidler beyindeki merkeze etki ederek reflex yolla tansiyonu düşürür, damarları genişletir, kalbi yavaşlatır. Bu etki sırasında beyindeki komşu kusma merkezi de uyarıldığından bulantı-kusma gibi yan etkiler sıktır. Zehirli olduğundan dahili kullanım günümüzde terkedilmiştir.

Tahriş edici özellik vücudda ağrı kesici ve ishal yapıcı olarak yansır.

Uyuz gibi derinin parazit hastalıklarında ve sedef, sivilce gibi yine bazı deri hastalıklarında tahriş edici özelliği sebebiyle suyla karıştırılarak haricen sürülür. 5 gr. beyaz çöpleme 1 It suda kaynatılır ve bu eriyik günde 3-5 kez sürülür.