BÜYÜK GÜNAH İŞLEMEKTEN SAKININ! Ebû Hüreyre’den (r.a.) şöyle rivâyet olundu: Resûlullah Efendimiz (s.a.v.) bir gün minbere oturdular, sonra üç defa “Nefsim kudretinde olan Allâhü Teâlâ’ya yemin olsun ki.” diyerek yemin edip sükût ettiler. Orada bulunanların tamamı, Resûlullah Efendimizin (s.a.v.) bu yemini sebebiyle başlarını öne eğip ağladılar. Sonra: “Beş vakit namazını edâ eden, Ramazân-ı Şerîf orucunu tutan ve (helâk edici) yedi büyük günahtan sakınan kimse için kıyâmet günü cennetin sekiz kapısı birden açılır. Hatta o kapıların gıcırtıları işitilir.” buyurdular ve şu âyet-i kerîmeyi okudular (meâlen): “Eğer yasak edildiğiniz büyük (günâh)lardan kaçınırsanız, sizin (öbür) kabahatlerinizi örteriz ve sizi şerefli bir mevkiye (getirip) dâhil ederiz.” (Nisâ Sûresi, âyet 31) (Beyhakî, Şuabü’l-Îman) Bu hadîs-i şerîfte bildirilen yedi büyük günah diğer bir hadîs-i şerîfte şöyle beyân buyurulmuştur: “Helâk edici yedi (büyük) günahtan sakının! (Bunlar) Allâhü Teâlâ’ya şirk koşmak, sihir yapmak, Allâhü Teâlâ’nın haram kıldığı cana haksız yere kıymak, fâiz yemek, yetim malı yemek, harp günü sırtını dönüp kaçmak ve çirkin fiillerden uzak olan iffetli mümin bir kadına zinâ ile iftirâda bulunmak.” (el-Câmiu’s-Sağîr)

 

Veysel Gürler

20s · 

Hanefî mezhebine göre “istiridye” yenmez.

Bu mevzuda son devrin değerli Hanefî fıkıh âlimi Mehmed Zihnî Efendi merhum Nimet-i İslâm isimli muhallet eserinde şöyle demiştir:

“Balık cinsinden olmayan deniz mahlûkları temiz olmadıkları için yenmezler. Midye, istiridye, istakoz, kalamar, karides... gibi.”

Büyük İslam İlmihali'nde de Ömer Nasûhi Bilmen merhum şu açıklamalarda bulunmuştur:

“Devamlı olarak suda yaşayan balıklar yenir. Fakat diğer su hayvanları habis (pis) sayılır, yenmezler. Mesela, yengeçler, midyeler, istiridyeler, ıstakozlar (karides de bu sınıfa dahildir) helâl değildirler..."

Hâsılı; Hanefî mezhebine göre, balık sûretinde olmayan deniz hayvanlarının etlerini yemek haramdır. Buna göre, daima suda yaşayan, suda barınan hayvanlardan her çeşit balığın eti yenebilir. Kalkan balığı, sazan balığı, yunus balığı, yılan balığı bu kabildendir. Fakat diğer su hayvanlarını yemek caiz değildir. Midye, istiridye, karides, istakoz ve yengeç gibi hayvanların yenilmesi helâl olarak kabul edilmemekte, haram sayılmaktadır. [Bkz. Cezîrî, el-Mezâhibü'l-Erbaa, 2, 5]

Bu esaslara göre, midye, istiridye, karides, kalamar gibi deniz hayvanları Şâfiî, Mâlikî ve Hanbeli mezheplerine göre yenebilirken, Hanefî mezhebine göre yenilmemektedir. Hanefî mezhebinin haram saymasının sebebi, bu çeşit hayvanları gerek görünüş, gerekse yenen kısımları itibariyle hoş olmaması, çirkin ve pis sayılmasıdır.

Bir başka ifadeyle; Mâlikî mezhebi hiçbir deniz hayvanını istisna kılmazken, Hanbelî mezhebi yılan balığını habis saydığı için, Şâfiî mezhebi de kurbağa, yengeç ve timsah gibi hem denizde, hem de karada yaşayabilen hayvanların etinin yenilmesini haram olarak vasıflandırmaktadır.

S o n u ç

Her Müslüman, istisnaî ve mecburi haller dışında mutlaka mensubu bulunduğu kendi mezhebinin hükümlerine uymalı, hatta onun da müftâ bih olan kavilleriyle amel etmeye gayret göstermelidir.