CORONA VİRÜSÜNÜ HİSAR HOSPİTAL FARKIYLA ÖĞRENELİM İlk olarak 1960’lı yıllarda görülmeye başlayan Corona Virüs’ün, Çin’in Hubei Eyaleti Wuhan Şehrinde ortaya çıkması nedeniyle, hastalık oldukça merak edilir bir konu oldu. Akciğer hastalığına neden olabilen ve tedavi edilmediğinde ağır akut solunum yolu yetersizliği sendromu gibi hastalıklara yol açan Corona virüsü hakkında Hisar Hospital Intercontinental Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Ramazan Gözüküçük bilgi verdi.

Corona virüsü nedir?
Corona virüsler, çoğu insanın hayatının bir anında karşılaştığı virüslerdir. İnsan corona virüsleri genellikle hafif ve orta şiddette üst solunum yolu hastalıklarına neden olur. Corona virüslerin alfa, beta ve gama olarak bilinen üç alt grubu vardır; ayrıca delta corona virüsleri denilen dördüncü yeni bir grup vardır; SARS-CoV. İnsan corona virüsleri ilk olarak 1960’ların ortasında tespit edilmiştir. 2020’ye kadar sadece Suudi Arabistan, Katar ve Ürdün’de görülen virüs 3 kişinin ölümüne neden olmuştu.

Corona virüsü solum yollarını hedef alıyor
Coronavirüsler (CoV), hafif düzeyli soğuk algınlığından, şiddetli solunum sıkıntısına kadar farklı tablolara neden olan büyük bir virüs ailesidir. Orta Doğu solunum sendromu (MERS), 2012 yılında Suudi Arabistan’da ilk kez tanımlanan yeni bir korona virüsün (Orta Doğu solunum sendromu koronavirüs veya MERS CoV) neden olduğu viral bir solunum hastalığıdır.

Nasıl bulaşır?
Corona virüsler birçok farklı canlıda hastalıklara neden olabilir. Ancak, SARS-CoV insanlar ve maymunlar, Himalaya misk kedisi, rakun köpeği, kedi, köpek ve kemirgenler gibi hayvanlara bulaşabilir. Kış aylarında daha çok görülen bu virüs; özellikle solunum yolları, karaciğer, mide, barsak ve sinir sistemini etkileyebilir. Grip gibi kolayca, öksürme ve hapşırma ile havaya saçılan virüslerin alınması, enfekte materyale dokunulmasının ardından ağız ve buruna temas sonucunda bulaşabilir.

Özellikle hayvanlardan geçebiliyor
Virüsün insanlara hayvanlardan( develer, yarasalar) bulaştığı düşünülmektedir. Özellikle deve eti ve sütüyle bulaşma ön plandadır. Hasta insanlardan diğerlerine enfekte kişiyle aynı ortamda yaşamak veya bakımını yapmak gibi yakın temasla bulaşır. Mikroplarla kirlenmiş yüzey ve eşyalarla temas etmiş ellerle ağız, burun ve gözlere dokunmakla; hapşırma, öksürme ve konuşma esnasında havaya atılan damlacıkların solunum yoluyla alınmasıyla virüs insanlara geçer.

Belirtileri nelerdir ve tanısı nasıl konulur?
Çoğunlukla üst solunum yolu hastalıkları belirtileri olan burun akıntısı, öksürük, boğaz ağrısı ve ateş olabilir. Bu virüsler bazen zatürre gibi alt solunum yolu hastalıklarına yol açabilir. Bu durum, kalp-akciğer hastalığı, bağışıklık sistemleri yetersizliği veya yaşlı olan kişilerde daha sık görülür. Klinik belirtiler hafif olduğundan laboratuvar testleri genellikle çok sık kullanılmaz. Ancak gerektiğinde serolojik tetkikler ve polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) gibi laboratuvar testleri kullanılabilir.

Ateş, ishal ve kusma varsa dikkat!
MERS-CoV’a maruziyetten semptomların başlamasına kadar olan süre (inkübasyon süresi) 2-14 gündür. MERS-CoV enfeksiyonu teyit edilmiş birçok insanda ateş, öksürük, nefes darlığı semptomlarıyla, ciddi akut solunum hastalığı ortaya çıkar. Bazı hastalarda ishal, bulantı, kusma şeklinde sindirim sistemi bulguları da tabloya eşlik eder. Birçok hastada zatürre ve böbrek yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlar gelişir ve bu hastaların yaklaşık % 30’u ölür. Ölenlerin çoğunda altta yatan başka tıbbi problemler (şeker, kanser, kronik akciğer, kalp ve böbrek hastalıkları gibi) vardır. Bazı enfekte insanlarda, semptomlar soğuk algınlığı belirtileri gibi hafiftir veya hiç belirti yoktur ve bunlar genellikle iyileşirler.

Özetle Hastalığın Belirtileri;
Ateş
Öksürük
Nefes darlığı
İshal
Bulantı – Kusma
Nasıl tedavi edilir?
Corona virüs hastalığı olan çoğu kişide hafif seyirli olduğundan ilaç tedavisine gerek kalmadan iyileşir. Ancak, bazı belirtileri azaltmak ve hastayı rahatlatmak için ağrı kesici-ateş düşürücüler, öksürük ilaçları ile bol sıvı desteği ve istirahat önerilir. Ek hastalığı ve durumu ağır olanların hastanede yatarak tedavileri gerekebilir.

Corona virüsünden korunmak için mutlaka bu önlemleri alın
Enfeksiyonun yayılmasını önlemek için standart öneriler arasında düzenli el yıkama, öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burnun kapatılması, et ve yumurtaların iyice pişirilmesi yer alır. Öksürme ve hapşırma gibi solunum yolu rahatsızlığı belirtileri gösteren kişilerle yakın temastan kaçınmalıyız.

Şu an MERS-CoV enfeksiyonuna karşı aşı yoktur.

Coronovirüs dahil tüm solunum yolu hastalıklarından korunabilmek için aşağıdaki önlemlerin düzenli olarak uygulanması önerilmektedir:

Ellerinizi sık sık, 20 saniye süreyle su ve sabunla yıkayın ve küçük çocukların da aynı şekilde yıkamasını sağlayın. Su ve sabun bulunamıyorsa, alkol bazlı bir el dezenfektanı kullanın.
Öksürürken veya hapşırırken ağzınızı ve burnunuzu kağıt mendille kapatın, ardından mendili mutlaka çöpe atın.
Kirli ellerle ağzınıza, burnunuza ve gözlerinize dokunmayın.
Hastalarla aynı kaptan yemek yemek, aynı bardağı paylaşmak veya öpüşmek gibi kişisel temastan kaçının.
Kapı kolları ve oyuncaklar gibi sık dokunulan yüzeyleri temizleyin ve dezenfekte edin.
Dünya Sağlık Örgütü, riskli bölgelere seyahat eden herkesi, çiftlikler, pazarlar, ahırlar ve hayvanların bulunduğu diğer yerleri ziyaret ederken genel hijyen kurallarına uymaları, hayvanlarla temas öncesi ve sonrası düzenli olarak ellerini yıkamaları, hasta hayvanlarla temastan kaçınmaları, çiğ ya da iyi pişmemiş hayvan ürünlerini tüketmemeleri konusunda uyarmaktadır.
Ayrıca DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) aşağıdaki ilave önlemleri tavsiye etmektedir:

Develerle temastan kaçının,
Çiğ deve sütü ve deve idrarı içmekten kaçının,
İyi pişmemiş et özellikle de deve eti yemeyin.

{Hisar Hospital Intercontinental Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Ramazan Gözüküçük}