MÜMİN KULUN KALBİ Muhakkak müminin kalbi, yedi dalı olan ağaç gibidir. Bu dallardan biri gönüldedir. Meyvesi, ihlas ve kalpten istenen şeylerin dîne uygun olmasıdır. İkinci dal, dile uzanır. Meyvesi, doğru sözdür. Üçüncü dal, göze uzanır. Onun meyvesi, Allâhü Teâlâ’nın birliğine delâlet eden bütün her şeye ibret nazarıyla bakmaktır. Nitekim Allâhü Teâlâ, Gâşiye Sûresi’nin 17. âyet-i kerîmesinde şöyle buyurmuştur (meâlen): “Onlar hâlâ (ibretle) bakmazlar mı o deveye, nasıl yaratılmıştır?” Dördüncü dal ise ellere uzanır. Meyvesi, haramları ve sâir şüpheli şeyleri almaktan kaçınmak, fakir ve yetimlere sadaka vermektir. Beşinci dal, ayaklara uzanır. Meyvesi ise cemâatle namaz kılmak için mescide yürümek, haramlardan ve münkerâttan (dînen uygun görülmeyen, nehyedilen şeylerden) kaçınmaktır. Altıncı dal, boğaza uzanır. Meyvesi, helâl yemektir. Yedinci dal ise kulaklara uzanır. Onun meyvesi ise yalan, gıybet ve mâlâyanîyi (dînine ve dünyasına faydasız şeyleri) dinlememektir. (Tefcîru’t-Tesnîm fî Kalbin Selîm)